6. EASA PPL(A/H) – Özel Pilot Lisansı (Uçak/Helikopter)

İster profesyonel bir uçuş kariyeri planlayın, isterseniz bu işi pahalı bir hobi olarak yapın, uçuş eğitiminin ilkokulu PPL (A/H) eğitimi diyebiliriz. Elbette biz Özel Pilot Lisansı eğitimine, profesyonel hava yolu taşımacılığı pilotu kariyer planlaması yönünden bakacağız.

PPL (A/H) size, ticari amaçlar haricinde uçuş yapan bir uçak ya da helikopteri istediğiniz yer ve zamanda sorumlu pilot (pilot in command) olarak uçurma yetkisi veren lisanstır. Daha önce de belirttiğimiz gibi, uçuşun ilkokulu olan bu eğitimde, tüm profesyonel ya da özel uçuş hayatının temellerin atılmaktadır. Bu sebeple bu eğitim teorik ve pratik pilotaj temellerinin atıldığı en önemli eğitim safhasıdır.

PPL (A/H) eğitimine katılabilmek için gerekli ön şartlar, eğitim başlangıcında en az 14 yaşında olmak, ilk yalnız uçuşta (solo) en az 16 yaşında olmak, lisans veriliş tarihinde en az 17 yaşında olmak, ilk yalnız uçuştan önce ICAO LEVEL olarak adlandırılan İngilizce yeterlilik sınavından en az LEVEL 4 almış olmak ve ilk yalnız uçuştan önce yetkilendirilmiş hava tabibinden (Aero Medical Examiner) EASA Part Med Class 1 veya Class 2 sağlık sertifikası almış olmaktır. ICAO LEVEL sınavı, EASA Medical Class 1 ve Class 2 ile ilgili bilgileri ileriki yazılarımda paylaşacağım.

PPL eğitimi teorik ve pratik eğitim olmak üzere iki safhadan oluşmaktadır. Teorik yer dersleri safhasında toplam dokuz konu uçuş okulu tarafında öğretilmekte ve Sivil Havacılık Kurumu (Civil Aviation Administration) tarafından çoktan seçmeli sınavla değerlendirilmektedir. Her derse ait bir sınav, toplam dokuz sınav değişik sayıda soru ve süre içermekte olup, geçme notu minimum %75'tir. Sınavlardan bir veya birkaçından kalan aday, kaldığı konulardan tekrar sınava tabi tutulur. Aynı konudan üç defa yetersiz not alan aday eğitimin tamamını tekrarlamak ve dokuz sınavın tamamına yeniden girmek zorundadır. Kapsanan konular aşağıdaki gibidir:

     Havacılık Hukuku (Air Law)

     Uçak Genel Bilgisi (Aircraft General Knowledge)

     Uçuş Performansı ve Planlaması (Flight Performance and Planning)

     İnsan Performansı (Human Performance)

     Meteroloji (Meteorology)

     Seyrüsefer (Navigation)

     Telsiz Haberleşmesi (Communication)

     Temel Uçuş Bilgisi (Principles of Flight)

     Harekat Kaideleri (Operational Procedures)

Pratik eğitim kısmı minimum 45 saat uçuş eğitiminden oluşmakta olup, bu miktar adayın performansına göre artış gösterebilecektir. Minimum 45 saatlik uçuş eğitimi genelde aşağıdaki safhalardan oluşmaktadır:

     8 Saat Çift Kumanda genel uçuş

     15 Saat Çift Kumanda meydan turu ve Emercensi (Acil durum) eğitimi

     5 Saat Yalnız meydan turu

     9 Saat Çift Kumanda uzun seyrüsefer (Cross Country)

     5 Saat Yalnız uzun seyrüsefer (Cross Country)

     3 Saat Çift Kumanda kötü hava şartlarında temel aletli uçuş

Bütün bu eğitimleri başarı ile tamamlayan aday, CAA tarafından görevlendirilen kontrol pilotu tarafından iki saatlik bir pratik uçuş sınavına tabi tutulur. Başarı ile pratik sınavını veren aday PPL (A/H) almaya hak kazanır.

Görüşmek üzere...

5. Ortalama Maliyetler

Bu yazımızda, Macaristan'da EASA standartlarında verilen eğitim maliyetlerini ortalama olarak ele alacağım. Burada yazılan miktarlar geniş bir aralığı içeriyor. Yani, bu fiyatlar uçuş okulları arasında farklılık göstermekte. Ama en önemlisi, fiyatlar üzerinde anlaşırken, mutlaka pazarlık yapmak gerekiyor. Pazarlık sonucunda, önemli ölçüde indirim almak mümkün.

Eğitimin Adı	İçerik	Fiyat
PPL(A) Özel Pilot Lisansı	Teori-Pratik Paralel Eğitim 45 Saat Uçuş	5300 € - 7500 €
NVFR Gece Görerek Uçuş	5 Saat Teori 5 Saat Gece Uçuşu	800 € - 1200 €
MEP(L) Çok Motorlu Uçuş Eğitimi	7 Saat Teori 6 Saat Çok Motorlu Uçuş	1800 € - 2400 €
IR(A)/SEP(L)* Tek Motorlu Uçak İle Alet Uçuş Eğitimi + IR/ME Çok Motorlu Uçak Alet Uçuş Eğitimi	35 Saat Simülatör Uçuşu 15 Saat Alet Uçuşu + 3 Saat Simülatör Uçuşu 2 Saat Çok Motorlu Alet Uçuşu	6500 € - 7500 €
IR(A)/MEP(L)* Direk Çok Motorlu Uçak İle Alet Uçuşu Eğitimi	40 Saat Simülatir Uçuşu 15 Saat Çok Motorlu Alet Uçuşu	7500 € - 8500 €
CPL(A) Ticari Pilot Lisansı	15 Saat Uçuş	2200 € - 3000 €
ATPL (A) Theory Hava Taşımacılığı Pilot Lisansı Teori Dersleri	14 Ders ve Sınavları	1300 € - 2000 €
PIC Sorumlu Pilot Olarak Uçulması Gereken Saat	85-95 Saat Yalnız ya da Sorumlu Pilot Olarak Uçuş	7500 € - 10000 €
TOPLAM		32900 € - 42100 €

* Alet uçuş eğitimi iki opsiyon halinde alınabilmektedir. Bunlardan ilki tek motorlu uçakla eğitim ve ardından kısa bir çok motorlu uçak alet uşuş eğitimi, diğeri ise direk çok motorlu uçak ile alet uçuşu eğitimidir. Pilot adayı, tercihen bu eğitimlerden birine seçer ve alır.

Yukarıda vermiş olduğum fiyatlar, bir fikir edinilebilmesi için kabaca verilmiştir. Fiyatlar dönemden döneme, okuldan okula ve pilot adayının tercihlerine göre (uçak tipi, vb) değişiklik göstermektedir. Bu fiyatlara, Sivil Havacılık Kurumu (CAA) tarafından yapılan sınavların ücreteler, bu sınavlar için kiralanan uçak ücretleri, sağlık ve lisan sertifika ücretleri gibi ekstra ücretler dahil değildir.

Bunlara ilave olarak, orta halli bir apartta, yalnız kalacak şekilde barınma giderleri günlük 15 € - 50 € arasında, araç kiralama ücretleri günlük 15 € - 50 € arasında değişiklik göstermekte. Yiyecek fiyatları içinse basitçe, kalite-fiyat bazında Türkiye ile karşılaştırıldığında, Türk Lirası karşılığıyla aynı düzeyde olduğu söylenebilir. (Örneğin 1 € - 4 TL olsun. Türkiye'de bir restoranda yediğiniz bir yemeğe 24 TL ödüyorsanız, aynı kalitede bir restoranda aynı kalitede yemeğe Macaristan'da 6 € ödüyorsunuz)

Görüşmek üzere...

5. Gidiş Hazırlıkları

Artık tüm kararlar verildikten sonra, sıra gitme hazırlıklarını yapmaya geldi. Avrupa'nın değişik ülkelerinin uyguladığı değişik vize politikaları mevcut. Ben Macaristan'dan bahsedeceğim.

Öncelikli olarak şunu belirtmek isterim ki, hususi pasaport (yeşil pasaport) sahipleri bu konuda çok avantajlı. Çünkü 90 günü geçmemek kaydı ile Macaristan'a yapacakları seyehatlerde yeşil pasaport sahipleri için vizeye gerek yok. Yeşil pasaport sahibi olmayanlar için ise vize almak, hele hele arzu edilen gün kadar vize alabilmek hiç de kolay değil. Vize işlemleri için Macaristan yetkilendirdiği aracı kurumları ile başvuru kabul ediyor. Gerekli başvuru belgelerini bu aracı kurumların internet sitelerinde bulmak kolay. Burada belgeler ile ilgili detaya girmeyeceğim. Ancak, son üç aylık hesap hareketi, hesapta yeterli miktarda nakit bulunması ve devlet çalışanları için kurumdan alınmış resmi izin konusuna özellikle önem veriyorlar desem hiç de yanlış olmaz...

Tüm şahsi çabalarım ve titiz çalışmalarıma rağmen, ilk başvurumda 35 gün vize müsadesi alabildiğimi belirtmek isterim. Macaristan, genel bir politika olarak, ilk defa Schengen vizesi alan başvuru sahiplerine kısıtlı süreli giriş müsadesi vermekte. Ancak, sonraki başvurularda 90 gün vize alabilen pekçok örnek var. Ancak, şahsen yine tüm çabalarıma rağmen ikinci gidişimde de ancak 35 gün vize izni alabildim. Açıkçası bu hususta hangi kriterlere dikkat ettiklerini anlayabilmiş değilim. Bu sıralar, üçüncü kez vize başvurusu yapma hazırlığı içerisindeyim. Sonucu sonraki yazılarımda sizinle paylaşacağım.

Macaristan Schengen vize başvurusu randevu ile yapılmakta, toplam maliyeti 85 Euro tutmakta ve ödemeler sadece Euro olarak kabul edilmekte. Vize başvurusundan sonra 2-7 gün içerisinde vize sonucu çıkmakta.

Görüşmek üzere...

4. Okullarla İletişim Kurmak

Macaristan'da uçuş eğitimi alma kararı verdikten sonra, belkide başlangıç sürecinin en zor kısmı okullarla iletişim kurma konusunda yaşadığımız sıkıntılar oldu diyebilirim. Zira tüm çabalarımıza rağmen, yazılı ve sözlü iletişim kurmaya çalıştığımız uçuş okullarının bir kısmından hiç cevap alamadık, bir kısmından da çok gecikmeli cevaplar aldık. Hedeflediğimiz ve planladığımız zaman dilimi yaklaştıkça, bu durum iyice yıpratıcı bir hal aldı diyebilirim. Uçuş okullarına talebin yoğun olması ve Avrupa insanına özgü rahat hayat tarzı sebebi ile, alışkın olduğumuz ve beklenti halinde bulunduğumuz 'hızlı cevap-mutlu müşteri' zeminini bulamamanın hayal kırıklığını yaşadık.

Bu yıpratıcı iletişim kurma süreci sonucunda nihayet Macaristan'da uçuş eğitimi için bir okulla Özel Pilot Lisansı - PPL(A) eğitimi için 5700 € karşılığında anlaştık. Eğitim maliyetlerine detaylı olarak sonraki yazılarımda gireceğim. Yeri gelmişken, Avrupa genelinde ve Macaristan özelinde artmakta olan eğitim maliyetlerinden kısaca bahsetmek istiyorum.

Türkiye'deki eğitim maliyetlerinin yüksek olması, pekçok insanı Amerika ve Avrupa'da eğitim almaya itiyor demiştik. Ancak, özellikle Macaristan ve Polonya gibi ülkelere rağbetin yoğun olması, buradaki fiyatların da hızla artmasına sebep oluyor. Bizim eğitim almaya karar verdiğimiz Nisan 2016'nın hemen öncesinde Macaristan'da 5300 € civarında olan PPL(A) eğitimi, 5700 € ödediğimiz Temmuz 2016'dan bu yana aynı uçuş okulunda 6400 €'ya çıkmış durumda. Elbette pekçok uçak modeli ile bu eğitimi almak mümkün. Bahsi geçen fiyatlar Cessna 152 uçak tipi için verilmiştir. C152, light kategori sınıfına giren bir uçaktır. Bu sınıfa giren diğer uçak tipleri C172, Pıper PA28, vb. olarak sayılabilir. Ultra-light kategori sınıfına giren uçaklar ile PPL(A) eğitimi veren uçuş okulları da bulunmaktadır. Bu eğitimler daha az maliyetle alınabiliyor. Ancak, hem lisans konusunda, hem de uçuş tecrübesi konusunda birçok soru işareti uyandırdığında, ligth kategori uçaklar ile PPL(A) eğitimi alınması gerektiği kanaatindeyim. Ayrıca, PPL(A) eğitimini daha ucuza getiren başka riskli yöntemler de bulunmakta. Bunlardan sonraki yazılarımda bahsedeceğim.

Görüşmek üzere...

3. Neden Avrupa ve Neden Macaristan?

Dünkü yazımda, eğitim için yer seçim sürecimizi kısaca anlatmıştım. Avrupa'da eğitim almaya karar verdikten sonra, Macaristan'ı son durak olarak seçimimizde etkili olan nedenleri biraz irdelemek isterim.

Seçim sürecinde bizi en çok düşündüren iki kriter sırasıyla eğitimin süresi ve maliyeti oldu. Özellikle bizim gibi tam zamanlı çalışan ve yıllık yasal iznine mahsuben eğitimini tamamlamaya çalışan eğitilenler için zaman sorunu çok büyük önem kazanıyor. Aslına bakarsanız bu iki kriter göz önüne alındığında, pekçok Amerikan uçuş okulu daha cazip görülebilir. Ancak, coğrafi uzaklık ve sonrasındaki lisans dönüştürme işlemleri göz önüne alındığında maddi olarak çok da cazip olmadığı kanaatine vardık. Diğer taraftan; ulaşım ve barınma gibi giderler de düşünüldüğünde, Macaristan'ın bu açıdan çok da kötü bir seçim olmadığı kanaatindeyim. Günden güne Macaristan'daki eğitim maliyetleri de artmakla birlikte, Türkiye ve diğer ülkelerle karşılaştırıldığında maddi bakımdan halen cazip durumdadır. Macaristan'daki ortalama eğitim maliyetlerine başka yazılarımda değinmeyi planlıyorum.

Yukarıda bahsettiğim maddi cazibesinin yanında, Macaristan'da daha önce eğitim almış ve uçuş saati tamamlamış arkadaşlarımızdan edindiğimiz kazanımlar da bu kararı almamıza yardımcı oldu. Vize işlemlerinden, ulaşım bilgilerine, araç kiralamadan otel rezervasyonuna kadar bilgi sahibi olabileceğimiz pekçok arkadaşımız vardı. Ayrıca, ülkemizde alışkın olduğumuz geleneksek ve formal uçuş eğitiminden farklı olarak, havacılığın doğasında var olan ortamların Macaristan'daki varlığını farklı bir tecrübe şansı olarak değerlendirdik. Örneğin, acil durumlar hariç, bundan önceki havacılık hayatımızda planör haricinde hiçbir hava aracının çim zemine iniş kalkış yaptığını görmemiş olduğumuzdan, burada çim pistlere yapılan iniş kalkış eğitimleri gibi farklı pekçok uygulama ilgimizi çekti diyebilirim.

Sonuç olarak, yukarıda sıraladığım sebeplerle, Macaristan'da eğitim alma kararını vermiş olduk. Şimdi sıra on civarı uçuş okulu arasından en uygun olanını seçmeye gelmişti. Bu platformda uçuş okullarının ismini elbette vermeyeceğim. Zira amacımız reklam yapmak değil. Ancak, uçuş okulu seçimi sürecinde karşılaştıklarımızı yazarak tecrübe aktarımı yapmak bu kişisel blogun yegane amacına hizmet edecek.

Görüşmek üzere...

flyturka.blogspot.com

2. Başlarken...

Havacılık ve uçuş ile alakamız 25 sene öncesine dayanıyor demiştik. Daha ilkokul birinci sınıftayken yüreğimize düşen bu sevgi, uzunca bir maceradan sonra Nisan 2016'da yeni bir ayrım noktasına, yeni bir seçim yapma arefesine geldi dayandı. Uzun düşünceler, eşimle, ailemle ve arkadaşlarımla yaptığım istişarelerden sonra yeni bir serüvenin içerisinde buldum kendimi. Hem maddi, hem de manevi yönden fedakarlıklar gerektiren bu uzun yola ilk adımı atma kararını verdik.

Öncelikli olarak “Türkiye mi, yurtdışı mı?” sorusu kafamızı epeyce yordu diyebilirim. Ancak, Türkiye'de eğitim masraflarının yüksek olması ve eğitim için öngörülen sürenin uzun olması sebebi ile yurtdışında eğitime başlamaya karar verdik. Türkiye'deki ücretler ve diğer sorunları içeren bir çalışmayı daha sonra yayımlamayı hedefliyorum. Zira bu konuda hem uçuş okullarının, hem de devletin üzerine düşen bazı görevler olduğu kanaatindeyim...

                                                                                                 [1]

Yurtdışında eğitim kararı verdikten sonra karşımıza “Amerika mı, Avrupa mı?” sorusu çıktı. FAA (Amerikan Federal Havacılık Teşkilatı) standartlarında eğitim veren Amerikan uçuş okulları ve EASA (Avrupa Havacılık Güvenliği Ajansı) standartında eğitim veren Avrupa uçuş okulları ile üç koldan elektronik posta trafiği seferberliğini baaşlattık. Bu süreçte yüzden fazla okul ile yazıştık diyebilirim. Eğitime başlama tarihi olarak belirlediğimiz Temmuz 2016 yaklaşırken, bizim için en doğru yeri bulma amacıyla arayışımızı devam ettirdiğimiz bu süreç yaklaşık bir ay sürdü diyebilirim. Sonuç olarak, coğrafi olarak bize yakın olması, eğitim sonrasında Amerikan JAA lisansının EASA-JAR lisansına dönüşüm zorunluluğu gibi sebeplerden ötürü Avrupa'da eğitime başlamaya karar verdik.

Yine ekonomik sebepler, tarih müsaitliği gibi sebplerden ötürü, üç arkadaş, bu serüvenin ilk aşaması olan Özel Pilot Lisansı (Private Pilot Licence - PPL) eğitimini Macaristan'da almaya karar verdik. Bir sonraki yazımda, neden Macaristan'ı seçtiğimizi ve eğitime başlayana kadar başımıza gelenleri anlatmaya çalışacağım.

Görüşmek üzere...

[1] https://volaveruntgroup.files.wordpress.com/2015/05/faa_easa.png